Haviltex-arrest ⚖️📜 (ECLI:NL:HR:1981:AG4158)

📅: 13 maart 1981
🧑‍⚖️: Hoge Raad
📚: Artikel 6:248 BW (redelijkheid en billijkheid bij contracten)
⚖️: Bij het uitleggen van overeenkomsten is niet alleen de taalkundige betekenis belangrijk, maar ook de bedoelingen van partijen en de omstandigheden van het geval.

Inleiding

Het Haviltex-arrest behandelt de vraag hoe contracten moeten worden uitgelegd wanneer er onduidelijkheden of geschillen ontstaan over de betekenis ervan. Centraal staat de juridische vraag in hoeverre de letterlijke tekst van het contract bepalend is, naast de bedoeling van partijen.

Feiten van de zaak

In deze zaak had Haviltex een machine gekocht van een verkoper. Er ontstond een geschil over de uitleg van een specifieke bepaling in het contract met betrekking tot garanties en verantwoordelijkheden. Haviltex meende dat de verkoper verantwoordelijk was, maar de verkoper stelde dat dit niet uit het contract bleek.

Rechtsvraag

De kernvraag was hoe de betreffende bepaling in het contract moest worden uitgelegd: strikt volgens de tekst, of rekening houdend met de bedoelingen en verwachtingen van beide partijen zoals die redelijkerwijs begrepen kunnen worden (art. 6:248 BW).

Rechtsregel / Criteria

De Hoge Raad oordeelde dat bij de uitleg van contracten niet uitsluitend gekeken moet worden naar de letterlijke tekst, maar ook naar de bedoelingen van partijen en de omstandigheden van het geval. Belangrijke criteria hierbij zijn:
1. De taalkundige betekenis van de bepaling.
2. De bedoelingen van partijen tijdens het sluiten van de overeenkomst.
3. De redelijke verwachtingen die partijen over en weer van elkaar mochten hebben.
4. De concrete omstandigheden van het geval.

Uitspraak van de rechter

De Hoge Raad gaf Haviltex deels gelijk. Hoewel de tekst geen uitsluitsel bood, zorgden de bedoelingen van partijen en de omstandigheden ervoor dat de uitleg van Haviltex redelijk was.

Belangrijk voor tentamens

Essentieel bij contractuitleg: kijk verder dan de tekst. Begrijp het belang van partijbedoelingen en omstandigheden. Deze redelijke en billijke uitleg ondervangt puur taalkundig lezen.

Samenvatting

Als je dit arrest onthoudt, onthoud dan vooral dat de uitleg van contracten verder gaat dan taalkundige betekenissen en ook partijbedoelingen en omstandigheden omvat.

DALL-E prompt

Create an image of a lawyer and a client discussing a contract at a table, with focus on both the written words and their mutual understanding, in a 1980s style office setting.

Succes met je tentamen! Makkelijk en snel arresten studeren? Probeer LexCards – jouw tutor voor arresten.