Van Gend & Loos 🏛️⚖️ (ECLI:EU:C:1963:1)

📅: 5 februari 1963
🧑‍⚖️: Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen
📚: Artikel 12 van het Verdrag van Rome (nu artikel 30 VWEU)
⚖️: “Verdragbepalingen kunnen directe werking hebben in de lidstaten.”

Inleiding

Het Van Gend & Loos-arrest behandelt de vraag of individuen voor de nationale rechter rechtstreeks een beroep kunnen doen op bepalingen uit een verdrag van de Europese Economische Gemeenschap (EEG), met name of artikel 12 van het Verdrag van Rome directe werking heeft. Deze juridische vraag was cruciaal in de ontwikkeling van de Europese Unie als rechtsorde.

Feiten van de zaak

Van Gend & Loos, een Nederlandse transportonderneming, importeerde een chemisch product uit Duitsland in 1960. Bij de invoer in Nederland werd een invoerrecht geheven dat volgens het bedrijf in strijd was met artikel 12 van het Verdrag van Rome, dat verhoging van douanerechten verbood. Dit leidde tot een geschil met de Nederlandse douaneautoriteiten omtrent de rechtmatigheid van het opgelegde tarief.

Het bedrijf beriep zich op directe werking van artikel 12 om de zaak voor de Nederlandse rechter aan te vechten.

Rechtsvraag

De centrale juridische vraag was of artikel 12 van het Verdrag van Rome directe werking had, waardoor individuen rechtstreeks een beroep konden doen op deze bepaling bij de nationale rechter. Het betrof de uitleg en toepassing van Europees recht binnen de nationale rechtsorde.

Rechtsregel / Criteria

Het Hof van Justitie stelde vast dat artikel 12 voldoende duidelijk, nauwkeurig en onvoorwaardelijk was om directe werking te hebben. Dit betekent dat lidstaten en hun onderdanen zich direct op deze bepaling konden beroepen binnen de nationale rechtsordes zonder verdere nationale implementatie. Het arrest legde de basis voor de fundamentele Europese juridische doctrine van directe werking.

Uitspraak van de rechter

Het Hof oordeelde dat artikel 12 van het Verdrag van Rome directe werking had. Van Gend & Loos kreeg gelijk, en het arrest bevestigde dat individuen rechten kunnen ontlenen aan de bepalingen van Europese Verdragen binnen nationale jurisdicties.

Belangrijk voor tentamens

Rechtenstudenten moeten onthouden dat het Van Gend & Loos-arrest de basis legde voor de doctrine van directe werking van Europees recht. Belangrijke les: bepaalde verdragsbepalingen kunnen rechtstreeks door individuen worden ingeroepen zonder dat nationale maatregelen nodig zijn.

Samenvatting

Als je dit arrest onthoudt, onthoud dan vooral dat het de directe werking van Europese verdragsbepalingen in de nationale rechtsorde introduceerde, wat individuen het recht geeft om rechtstreeks een beroep te doen op EU-wetgeving.

DALL-E Prompt

Create an image depicting a European court with a book titled “Treaty Law” glowing on the judge’s bench, signifying the concept of direct effect in EU law, with people in the courtroom looking surprised and engaged.

Succes met je tentamen! Makkelijk en snel arresten studeren? Probeer LexCards – jouw tutor voor arresten.